هفت کشور بزرگ صنعتی و روسیه تا ماه سپتامبر به جمهوری اسلامی مهلت دادند تا بر سر میز مذاکره برای حل مناقشه اتمی بازگردد. جهان غرب نگران آن است که نخستین بمب اتمی به زودی در ایران ساخته شود. این نگرانی چقدر بجا است؟
پس از آنکه نشست سران گروه هشت با تعیین حدود دوماه و نیم مهلت به جمهوری اسلامی اولتیماتوم داد، علی‌اکبر ولایتی مشاور امور خارجی آیت‌الله خامنه‌ای گفت که جمهوری اسلامی حاضر به عقب نشینی در برنامه‌های هسته‌ای خود نیست.
جمهوری اسلامی ایران همواره تاکید کرده است که تنها قصد استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را دارد. اما سیاستمداران جهان غرب این را باور ندارند و معتقدند که ایران زیر پوشش "استفاده صلح‌آمیز"، برای ساختن بمب اتمی تلاش می‌کند.
اهمیت همکاری روسیه
خبرگزاری روسی "ریانووستی" روز جمعه (۱۰ جولای) اظهارات مهم گری سامور، مشاور رئیس‌جمهور آمریکا را در بنیاد تحقیقات استراتژیک لندن نقل کرد. مشاور باراک اوباما یک روز پیش گفته بود: «در شرایط موجود اگر ما بخواهیم در زمینه حل مشکل اتمی ایران توفیق داشته باشیم، کمک روسیه برای ما اهمیتی فوق‌العاده خواهد داشت. به نظر من، آغاز مناسباتی جدید با روسیه سبب خواهد شد که این کشور در رابطه با برنامه اتمی ایران با ما همکاری کند».
اکنون در جامعه بین‌المللی این پرسش بیش از همیشه مطرح است که پیش‌شرط‌های ساختن بمب اتمی تا چه حد در ایران فراهم شده است؟ روزنامه اسرائیلی "جروزالم پست" روز پنجشنبه (۹ جولای) نوشت که سران هر دو کشور آمریکا و اسرائيل معتقدند که جمهوری اسلامی امکان ساخت نخستین بمب اتمی خود را ظرف یک سال آینده دارد، اما احتمال اینکه در همین فاصله زمانی دست به این کار بزند کم است».
سال تصمیم‌گیری
روزنامه "دی ولت" آلمان نیز در گزارش زیر عنوان "سال تصمیم‌گیری" نوشت: «از زمان انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای در تاریخ ۱۹ فوریه امسال، مشخص شده است که ایران آنقدر اورانیوم غنی‌شده با ضریب پایين دارد که بتواند با غنی کردن بیشتر آنها تا تابستان امسال اولین کلاهک هسته‌ای خود را بسازد».
دی ولت افزود: «این بدان معنا نیست که الزاما ایران در تابستان امسال اولین کلاهک هسته‌ای مینیاتوری مناسب حمل با موشک را در اختیار خواهد داشت. اما این اطمینان وجود دارد که سال‌ها پیش نقشه‌های پاکستانی ساخت کلاهک هسته‌ای در اختیار ایران قرار گرفته است».
به نظر تحلیلگر دی ولت، ایران می‌کوشد موقعیت خود را به سطح یک "قدرت اتمی مجازی" ارتقاء دهد. اما برای برداشتن آخرین قدم، منتظر موقعیت مناسب در عرصه سیاست‌جهانی خواهد ماند.
روزنامه آلمانی در فرازی دیگر از تحلیل خود، بر این نکته تاکید ورزیده که مسلما ایران از میانه سال جاری تمام پیش‌شرط‌های ساخت بمب اتمی را دارد. بنا بر این، کسی که بخواهد چه از طریق دیپلماتیک و چه از طریق تحریم یا حمله نظامی مانع تبدیل شدن ایران به یک قدرت اتمی شود، وقت زیادی در اختیار ندارد.
حمله احتمالی اسرائيل
بیشتر تحلیلگران غربی، با استناد به اظهار تمایل مکرر باراک اوباما به مذاکره مستقیم با ایران، حمله نظامی آمریکا را به این کشور در شرایط فعلی منتفی می‌دانند. اما به نوشته دی ولت، حمله یک‌جانبه اسرائيل به تاسیسات اتمی ایران، از زمان روی کار آمدن نتانیاهو، در دستور کار دولت اسرائيل قرار گرفته است. نتانیاهو حتی در تبلیغات انتخاباتی خود بارها تاکید کرد که امکان تبدیل شدن ایران به یک قدرت اتمی را نخواهد داد، زیرا جمهوری اسلامی را بزرگترین خطر برای موجودیت اسرائيل می‌داند.
مانورهای نظامی اخیر اسرائيل، به ویژه عبور یک زیردریایی اتمی این کشور از کانال سوئز و حرکت آن به سوی آب‌های ایران، تحلیلگران را بیش از همیشه مطمئن کرده است که اسرائیل نقشه‌هایی برای نابود کردن تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی دارد. این گمانه‌زنی‌ها را اخیرا اظهارات جو بایدن معاون اول باراک اوباما تقویت کرد. وی گفت که اگر اسرائيل تصمیم به حمله بگیرد، آمریکا نمی‌تواند مانع این کشور شود.
کاخ سفید واشنگتن، بعدا توضیح داد که از اظهارت بایدن برداشت غلط شده است، اما روشن نکرد که برداشت درست از این سخنان چه می‌تواند باشد.
